Waarschijnlijk zing je weleens een liedje of rijmpje voor een baby, maar weet je ook welke gevolgen dit heeft voor het kind? Wetenschappers wisten al dat een liedje zingen of rijmpje opzeggen baby’s activeert of juist kan kalmeren, maar uit onderzoek van taalwetenschapper Laura Hahn (Radboud Universiteit) blijkt dat baby’s ook gevoelig zijn voor de taalpatronen in dit soort versjes.
In het Baby Research Center (BRC) van de Radboud Universiteit onderzocht Hahn welke invloed de rijm, het ritme en de versregels van het versje hebben. Merken baby’s deze taalpatronen op? In het BRC kregen de baby’s kinderliedjes en versjes te horen. Hahn heeft dit onderzocht met behulp van de Head Turn Preference Paradigm – methode (HPP).
Baby’s hebben meer interesse voor liedjes met frasen
Dit houdt in dat de baby’s bij hun ouders op schoot zaten en van links en rechts liedjes hoorden. Bij dit experiment werd gemerkt dat baby’s langer keken naar de richting vanwaar ze liedjes met hele frasen hoorden. Bij liedjes met losse woorden keken baby’s juist sneller weg. Hahn: ‘Dit suggereert dat baby’s meer interesse hebben voor de liedjes met frasen en dat ze in staat zijn om frasen in liedjes te herkennen.’
Naast de HPP-methode bestudeerde Hahn ook de mogelijkheid van het waarnemen van rijm en ritme. Baby’s moesten luisteren naar rijmende en niet-rijmende en ritmische en niet-ritmische versjes en daaruit bleek dat er verschillen zitten tussen rijm en niet-rijm. Deze verschillen werden voor een deel beïnvloed door het ritme, hoewel deze verschillen niet allemaal even duidelijk waren. Wel werd er een verband ontdekt tussen de gevoeligheid voor rijm en ritme in versjes en tussen de woordenschat van een baby en hieruit trekt Hahn de conclusie dat rijmpjes hardop voorlezen een positief effect kan hebben op de taalontwikkeling van een kind, specifiek baby’s.
Praktische mogelijkheden
Hahn stelt dat deze kennis over baby’s en taalpatronen goed van pas kan komen, bijvoorbeeld op kinderdagverblijven, voor kinderen met een taalontwikkelingsstoornis of kinderen die meertalig opgroeien. ‘Wel is extra vergelijkbaar onderzoek vereist voordat we harde uitspraken kunnen doen over de effecten van liedjes en rijmpjes op taalontwikkeling bij baby’s’, zegt Hahn. Ze ziet al wel de mogelijkheden die de uitslag van dit experiment met zich meebrengt: ‘Als mensen via een aantrekkelijke manier gewend kunnen raken aan die patronen en zo bekender kunnen worden met een taal, zou dat een reden kunnen zijn om extra aandacht te besteden aan muziek en poëzie in de interactie met jonge kinderen. Thuis, maar bijvoorbeeld ook in het onderwijs.’