Uit onderzoek is gebleken dat mensen via kraanwater soms teveel lood binnenkrijgen. Voor zwangeren en voor kinderen tot 7 jaar is dit gevaarlijk. Teveel lood heeft namelijk een negatief effect op de ontwikkeling van de hersenen. Bijna al het kraanwater in Nederland is veilig om te drinken, maar er zijn een paar uitzonderingen. Hoe kun je hier als kraamverzorgende goed mee omgaan? Wij delen tips.
Wat zijn de effecten van lood?
Blootstelling aan lood kan de ontwikkeling van het centraal zenuwstelsel bij kinderen verstoren en kan het IQ van kinderen negatief beïnvloeden. Bij volwassenen kan het een grotere kans op nierziekten of een hogere bloeddruk geven. De inname van lood moet daarom zo laag mogelijk zijn. Maar het is lastig om te voorkomen dat er lood in voedingsmiddelen zit, omdat het in het ook milieu (bijvoorbeeld in de bodem) voorkomt. Daarom is er in de Europese Unie een maximum toegestaan niveau voor lood in levensmiddelen vastgesteld. Ook zijn er wettelijke eisen voor het maximum toegelaten gehalte aan lood in drinkwater. Bij twijfel kan het lood-niveau in water getest worden.
De risico’s
Allereerst is het goed om van de verschillende risico’s op de hoogte te zijn, zodat je kunt controleren of er op een adres een risico aanwezig is. Er kan teveel lood in het kraanwater zitten als er:
- Loden leidingen in de woning aanwezig zijn, bijvoorbeeld in een oud huis (van 1960 of ouder).
- Nieuwe leidingen of kranen in de woning aanwezig zijn (nieuwer dan 3 maanden), bijvoorbeeld in een nieuwbouwhuis.
In deze gevallen is er een risico dat de zwangere en/of de (ongeboren) baby teveel lood binnen krijgt. Je kunt dan onderstaande adviezen volgen.
Advies bij loden leidingen
Voor baby’s, kinderen tot en met 6 jaar en zwangeren kun je het volgende advies aanhouden of geven:
- Laat de kraamvrouw geen water uit een kraan met loden leidingen drinken. Gebruik daarvoor flessenwater, ook voor het drinken van thee en koffie.
- Gebruik flessenwater voor producten die wat water opnemen tijdens koken, zoals pasta, rijst en couscous. Gebruik ook flessenwater voor het maken van soepen en sauzen. Omdat de meeste groenten en aardappelen vrij weinig vocht opnemen, kun je deze wel in kraanwater koken. Ook afspoelen van bijvoorbeeld groente en fruit met kraanwater uit loden leidingen kan geen kwaad.
- Maak flesvoeding voor baby’s met flessenwater uit de winkel. Op de verpakking van het water lees je of het flessenwater geschikt is voor het maken van flesvoeding.
- Geeft de kraamvrouw borstvoeding? vertel haar dan dat je het kraanwater uit loden leidingen kunt gebruiken nadat je de kraan 2 minuten hebt laten stromen. De hoeveelheid lood die in borstvoeding terechtkomt is erg laag en geeft daardoor geen risico voor het kind.
Bij nieuwe waterleidingen, nieuwe kranen en nieuwbouwhuizen kun je het volgende advies aanhouden of geven:
- Zijn de nieuwe waterleiding meer dan 8 uur niet gebruikt? Bijvoorbeeld bij het eerste gebruik in de ochtend of na een werkdag? Laat dan de kraan eerst zo’n 2 minuten stromen voordat je het water gebruikt. Geef dan als advies: gebruik dit (eerste) water niet om direct te drinken of voor koffie of thee, voor soepen en sauzen of voor het koken van producten die water opnemen, zoals pasta, rijst of couscous. Maak hier ook geen flesvoeding voor baby’s mee klaar. Gebruik dit eerste spoelwater eventueel ergens anders voor, zoals het wassen van je handen, groenten en fruit of voor de planten.
- Het water dat na 2 minuten doorspoelen uit de kraan komt kan wel gedronken worden, of gebruikt voor de bereiding van eten en flesvoeding.
- Laat de rest van de dag de kraan voor elk gebruik ongeveer 10 seconden lopen. Daarna kan het water weer worden gedronken of gebruikt bij het koken.
- Is er alleen een nieuwe kraan aanwezig? Dan is het voldoende om 10 seconden door te spoelen voor elk gebruik.
Deze adviezen vervallen na 3 maanden vervallen. Je kunt dan het advies geven om het kraanwater uit nieuwe kranen, nieuwe leidingen en nieuwbouwwoningen gewoon direct te gebruiken voor eten en drinken.
Bronnen: kckz.nl, Voedingscentrum.nl.